Διάγνωση του Μετατραυματικού Στρες

Το κατά πόσο θα υπάρξει ψυχικό τραύμα σε ένα άτομο και σε ποιο βαθμό εξαρτάται από: 

  • Την ηλικία. Ένας ενήλικας βιώνει διαφορετικά ένα τραυματικό γεγονός από έναν ανήλικο, ο οποίος λόγω ευαλωτότητας δεν έχει αναπτύξει την απαιτούμενη συναισθηματική ωριμότητα. 
  • Την ιδιοσυγκρασία. Κάποιοι άνθρωποι αισθάνονται πιο ευάλωτοι σε δύσκολες καταστάσεις ενώ άλλοι πιο ανθεκτικοί. Η εσωτερική επεξεργασία, αλλά και η αντιμετώπιση του τραυματικού συμβάντος, είναι τελείως διαφορετική σε κάθε μία από τις περιπτώσεις.
  • Τους προστατευτικούς παράγοντες τη στιγμή του τραυματικού γεγονότος, αλλά και μετέπειτα. Για παράδειγμα, η συναισθηματική υποστήριξη από την οικογένεια ή το κοινωνικό περιβάλλον, είναι πολύ σημαντική για την αντιμετώπιση αλλά και εξέλιξη του ψυχικού τραύματος.

Συμπτώματα

Στο DSM-5 (2013) αναφέρονται τέσσερις (4) τύποι:

  • Αποφυγής
  • Συγκεκριμένων περιοχών, θεαμάτων, καταστάσεων και ήχων που υπενθυμίζουν το γεγονός
  • Άγχος, κατάθλιψη, συναισθηματικό μούδιασμα ή ενοχή
  • Επαναβίωσης:
  • Ενοχλητικές σκέψεις, εφιάλτες ή αναδρομές στο παρελθόν.
  • Υπερδιέγερσης:
  • Θυμός, ευερεθιστότητα και υπερδιέγερση.
  • Επιθετική, απερίσκεπτη συμπεριφορά, συμπεριλαμβανομένων των αυτοτραυματισμών.
  • Διαταραχές ύπνου
  • Αρνητικής διάθεσης και σκέψης:
  • Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που κάποτε θεωρούσε απολαυστικές.
  • Δυσκολία να θυμάται λεπτομέρειες του οδυνηρού περιστατικού.
  • Αλλαγή στις συνήθειες ή στη συμπεριφορά μετά το τραύμα
  • Δυσκολία συγκέντρωσης, αίσθημα συνεχούς υπερέντασης και αγωνίας
  • Αίσθημα κοινωνικού αποκλεισμού.
  • Δυσκολία στο να αισθανθεί το άτομο θετικά συναισθήματα για τον εαυτό του όπως
    ικανοποίηση και στιγμές ευτυχίας.
  • Λανθασμένες σκέψεις σχετικά με το τραύμα που του προκαλούν έντονα αρνητικά
    συναισθήματα όπως ενοχές, θυμό και ντροπή.

Το άτομο που έχει υποστεί τραύμα, μπορεί να αποφεύγει καταστάσεις ή ανθρώπους που του θυμίζουν την εμπειρία. Μπορεί να εμφανίζει καταθλιπτικά συμπτώματα ή αγχώδεις αντιδράσεις. Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να προβούν σε κατάχρηση ουσιών (αλκοόλ ή ναρκωτικά) προκειμένου να αντιμετωπίσουν τα αρνητικά συναισθήματα ή τις σκέψεις όταν αυτά έχουν διάρκεια για μήνες ή ακόμα και χρόνια μετά το τραύμα. 

Της Δρ. Τέσσας Χριστοδούλου, PhD, CPsych, AFBPsS, CSci