Ο Φαύλος Κύκλος της Βίας
Η Ψυχολόγος Lenore Walker (1979), ανέπτυξε ένα μοντέλο περιγραφής του Φαύλου Κύκλου της Βίας. Χρησιμεύει κατά την περιγραφή της μεθοδολογίας και της διαδικασίας της συστηματικής εκδήλωσης καταχρηστικών σχέσεων. Δεν σκιαγραφεί μόνο τα γεγονότα που οδηγούν σε Ενδοοικογενειακή Βία αλλά και την σταδιακή εξέλιξη αυτών που έχουν ως συνέπεια την Ενδοοικογενειακή Βία.
Δεν υπάρχει περιορισμός στο χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση του κύκλου, ο οποίος μπορεί να ποικίλλει από μία ημέρα, έως την ανάπτυξη κατά τη διάρκεια εβδομάδων ή και μηνών.
Τέσσερα (4) στάδια από την έναρξη έως τις καταστροφικές συνέπειες της Ενδοοικογενειακής Βίας
- Δημιουργία Έντασης
Η πρώτη φάση είναι η οικοδόμηση της έντασης. Σε αυτό το μέρος του κύκλου υπάρχουν επεισόδια βίας, ήπιας έντασης η οποία αρχίζει να δημιουργείται για απλά οικιακά θέματα όπως τα παιδιά, οι δουλειές και τα χρήματα (Jacobson & Gottman, 1998).
Συμβαίνει λεκτική και συναισθηματική κακοποίηση και μπορεί να λάβει χώρα μικρό χτύπημα (Jacobson & Gottman, 1998). Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης η κακοποιημένη γυναίκα προσπαθεί να διαχειριστεί την κατάσταση με διάφορους τρόπους να τα ελέγξει ώστε να μην καταλήξουν σε οξύ επεισόδιο, και ικανοποιώντας τον δράστη με φροντίδα και συμμόρφωση.
Τέτοιες προσπάθειες είναι η υποτακτική και ευγενική συμπεριφορά, ή ακόμη και η αποφυγή του. Η γυναίκα αφήνει το σύζυγο να νομίζει πως δέχεται ότι ο θυμός του είναι δικαιολογημένος, προκειμένου να μην κλιμακωθεί η ένταση. Ακόμα, η άρνηση του θυμού της, την οδηγεί σε εκλογικεύσεις, όπως ‘φταίει η δουλειά του’, ‘είναι κουρασμένος’, κ.λπ., θέτοντας έτσι ως αιτία της κακοποίησής της εξωγενείς παράγοντες.
- Έντονη Κακοποίηση
Το δεύτερο στάδιο είναι αυτό της έντονης κακοποίησης. Εδώ το επεισόδιο βίας χαρακτηρίζεται από οξύτητα και αγριότητα, με ξυλοδαρμό που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές σωματικές βλάβες και να οδηγήσει τη γυναίκα μέχρι και στο θάνατο.
Η κακοποίηση μπορεί να είναι σωματική, συναισθηματική ή σεξουαλική. Ο δράστης στην αρχή μπορεί να έχει ως ένα βαθμό συνείδηση των πράξεων του, στη συνέχεια όμως, ο θυμός γίνεται ανεξέλεγκτος. Οι περισσότερες γυναίκες δεν ζητούν βοήθεια στη φάση αυτή παρά μόνο εάν απαιτείται ιατρική βοήθεια.
- Συμφιλίωση
Σε αυτό το στάδιο υπάρχει υποχώρηση της βίας και της έντασης, και υπάρχει η θέσπιση της συμφιλίωσης.
Η τρίτη φάση του κύκλου της βίας, περιλαμβάνει την έκφραση μεταμέλειας του θύτη. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η φάση της «συμφιλίωσης» μπορεί να περιλαμβάνει την άρνηση της κακοποίησης που είχε λάβει χώρα. Η Walker αναφέρει ότι αυτή η άρνηση μπορεί να οδηγήσει στον πολλαπλασιασμό της αυτό-αμφιβολίας και της ενοχής.
- Ηρεμία και μετάνοια
Η κατάχρηση απουσιάζει σε αυτό το στάδιο. Εδώ επικρατεί η υπερβολή όπου ο σύζυγος εκφράζει τα τρυφερά του συναισθήματα, εκδηλώνει υπερβολική ευγένεια, φροντίδα, αγάπη και στοργή προς τη σύζυγό του, της ζητά συγνώμη, κλαίει, παραδέχεται την απαράδεκτη πράξη του και υπόσχεται πως δεν θα το ξανακάνει. Τη στιγμή εκείνη πιστεύει τα όσα λέει και υπόσχεται πως από δω και πέρα θα ελέγχει τον εαυτό του.
Μερικοί θύτες ρίχνουν την ευθύνη στο θύμα ή υποβαθμίζουν τη σοβαρότητα της κατάστασης. Αυτή είναι και η πιο ‘καταστροφική’ φάση γιατί δημιουργεί εξάρτηση και δεν αφήνει τη γυναίκα να αποχωριστεί το σύντροφο.
Είναι η φάση που η γυναίκα γίνεται πια το θύμα. Το άτομο που διέπραξε την κακοποίηση μπορεί να προσποιηθεί ότι η κακοποίηση δεν συνέβη ποτέ ή θα προσπαθήσει να δείξει στο θύμα ότι έχει πραγματικά αλλάξει. Μερικές φορές, το θύμα θα αισθάνεται ότι μπορεί να εμπιστευτεί ξανά τον σύντροφό του.
Καθώς περνά ο χρόνος, αλλάζει και η διάρκεια των φάσεων. Η φάση έντασης διαρκεί λιγότερο διάστημα, η οξεία φάση αποκτά μεγαλύτερη συχνότητα και η φάση ηρεμίας διαρκεί λιγότερο.
- Γιατί δεν φεύγουν οι γυναίκες (Walker, 2000).;
- Αισθήματα φόβου και ανασφάλειας
- Αισθήματα ντροπής και αναξιότητας
- Συναισθηματική / ψυχολογική εμπλοκή
- Οικονομική εξάρτηση
- Άγχος για το «στίγμα» της διαλυμένης οικογένειας (ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που υπάρχουν παιδιά)
- Έλλειψη υποστηρικτικού δικτύου (π.χ. γονείς, αδέρφια, φίλοι)
- Εγκλωβισμός στο στάδιο της «μεταμέλειας» νομίζοντας ότι ο θύτης θα αλλάξει
- Μαθημένη Αβοηθησία
- Έλλειψη εμπιστοσύνη στις αρχές ότι μπορούν να βοηθήσουν (σε ιδιαίτερα «επικίνδυνα» περιστατικά)
